نیترات نقره با فرمول شیمیایی AgNO3 نوعی ترکیب معدنی است که با حل کردن نقره در اسید نیتریک بدست می‌آید. این ماده معدنی در صنایع مختلفی بکار می‌رود و همچنین بعنوان ماده خام برای بسیاری از ترکیبات نقره استفاده می‌شود.
کریستال های بی رنگ یا سفید و بی بو آن چیزی است که در نیترات نقره مشاهده می‌کنید که البته معرض نور یا مواد آلی سیاه می شوند.
نیترات نقره از از پیوند یونی بین کاتیون نقره (نقره +) و آنیون نیترات (NO3–) تشکیل شده است که باتوجه به سرشت یونی آن در آب به راحتی حل شده و یونهای تشکیل دهنده آن از هم جدا می‌شوند.
یکی از برجسته‌ترین کاربرهای این ماده یونی در ساخت فیلم های عکاسی ، در آزمایشگاه ها به عنوان یک عامل رنگ آمیزی برای آشکار سازی پروتئین ،ژل های PAGE و در اسکن میکروسکوپ الکترون می‌باشد.
نیترات نقره در مقایسه با سایر هالیدهای نقره‌ای که به دلیل حساسیت به نور در عکاسی استفاده می شوند، هنگام قرار گیری در معرض نور پایدارتر است.
خواص شیمیایی نیترات نقره
نیترات های فلزی بطورکلی برای تولید اکسیدهای فلزی تجزیه می‌شوند اما واکنش تجزیه نیترات نقره موجب تولید عنصر نقره شده چرا که اکسید نقره در دمای پایین تر از نیترات نقره نیز تجریه می‌شود.
از جمله خواص شگفت انگیز این ماده آنست که هنگامیکه تا دمای 440درجه سانتی‌گراد گرم شود،به اکسیژن ، دی اکسید نیتروژن و نقره بطور کامل تجزیه می‌شود.
ازجمله خطرات این ماده شیمیایی سمی بودن و خواص خورنده آنست. دیگر ویژگی انفجاری این ماده خاصیت ترکیب آن با اتانول است .
کاربرد نیترات نقره در صنایع مختلف
کاربرد گسترده نیترات نقره در زمینه‌های زیست شناسی ، سنتز شیمیایی و پزشکی برهیچکسی پوشیده نیست اما آنچه که بسیار مهم است ترکیب این ماده معدنی با سایر مواد است. ناگفته نماند که ترکیب نیترات نقره بدلیل اینکه یون نیترات را می توان با سایر لیگاندهایی که می توانند با نقره پیوند برقرار کنند،جایگزین کرد.در ادامه سایر کاربرد این ترکیب بیان شده:
- از واکنش رسوبی این ماده شیمیایی بسیاری از مواد منفجره حاصل می‌شود.
- استخراج هالیدها به کمک این ترکیب
- بررسی حضور آنیون‌های هالید مانند یونهای یدید ، برمید یا کلرید بااستفاده از تجزیه نقره نیترات
- جداسازی مخلوط آلکن‌ها با کمک این ترکیب
کاربرد این ترکیب در پزشکی
- خاصیت نقره نیترات در فعالیت ضدعفونی کنندگی آنست که بصورت پمادهای موضعی در صنعت پزشکی مورد استفاده قرار میگیرد.
- توقف خونریزی و سوزاندن بافت های آلوده اطراف زخم
- مکملی جهت زدودن زگیل یا تگ‌های پوستی از طریق این ترکیب فوق‌العاده
- ترکیب این ماده شیمیایی با غلظت 0.5% با آب ، می‌تواند نقش یک ضدعفونی کننده در بسیاری از مجموعه‌های پزشکی را ایفا کند.
- محلول رقیق شده AgNO3 در هنگام تولد نوزادان مبتلا به سوزاک برچشمان آنها ریخته می‌شود تا از نابینایی کودک جلوگیری شود.
عوارض AgNO3
- این ماده شیمیایی به دلیل حاصیت خورنده بودن آن ، بسیاری سمی است و در صورت بلع موجب خون ریزی دستگاه گوارش می‌شود.
- خاصیت خورندگی این ماده بر روی پوست و لباس نیز وجود دارد.
- خنثی سازی نقره نیترات با سالین ۰.۹% و قویتر
- این ماده بطور مستقیم تکثیر فیبروبلاست را کاهش می دهد ، لذا استفاده طولانی مدت یا بیش از حد آن توصیه نمی شود.
