آب ژاول یا هیپوکلریت سدیم چیست
آب ژاول یا وایتکس(نام خانگی آن) محلولی از هیپوکلریت سدیم(NaClO) است که کاربردهای زیادی در صنایع مختلف و خانگی دارد. در مقاله پیشرو به معرفی آب ژاول، خصوصیات و ویژگی ها و کاربردهای آن خواهیم پرداخت.
آب ژاول که در بسیاری از خانه ها به آن وایتکس نیز گفته میشود، ماده ای ضد عفونی کننده و سمی برای بدن است. استفاده های این ماده برای ضدعفونی کردن، تمامی استفاده های این ماده خارج از بدن هستند و به هبچ عنوان نباید از آنها بر روی بدن و برای زخم های باز استفاده کرد.
در ادامه به معرفی کاربردهای آب ژاول خواهیم پرداخت:
کاربرد آب ژاول
کاربرد آب ژاول در استخرها
آب ژاول در بسیاری از استخرها برای ضدعفونی کردن استخر استفاده می شود. این ماده در صورتی که در مقادیر درست و مناسب استفاده شود، هیچ خطری برای سلامتی انسان ندارد و کاملا برای استفاده در استخر مناسب است. همچنین وایتکس نیز که همان آب ژاول است را می توانید برای آب استخرها استفاده کرد اما با توجه به اینکه آب ژاول قیمتی کمتر از وایتکس دارد، استفاده از وایتکس برای استخرها خیلی منطقی بنطر نمی رسد.(هرچند که استفاده از آن خطری ندارد.)
در بسیاری از استخر ها، به جای استفاده از کلر به صورت مستقیم، از آب ژاول(هیپوکلریت سدیم) استفاده می شود. البته در صورت استفاده از آب ژاول به جای کلر، باید توجه شود که pH آب از حد مجاز بیشتر نشود زیرا سدیم هیپوکلریت باعث بالارفتن PH آب میشود.
کاربرد آب ژاول در تصفیه آب
حتما شنیده اید که برای تصفیه آب از گاز کلر استفاده میشود. نگهداری گاز کلر خطرناک است و خطر انفجار دارد. به همین دلیل، در خیلی موارد برای تضفیه آب، به جای استفاده مستقیم از کلر، از حالت های مایع آن مانند آب ژاول که شانس انفجار ندارند، برای تصفیه آب استفاده می شود. همچنین وزارت بهداشت نیز استفاده از آن را تایید کرده و گفته میشود ضرری برای انسان ندارد.
کاربرد آب ژاول در سفید کننده و گندزدایی
کاربرد آب ژاول به عنوان سفید کننده بیشتر در استفاده های خانگی است که ار سفیدکننده خانگی یا وایتکس برای اینکار استفاده می شود. همچنین از آن برای تمیزکردن پارچه ها و تبدیل رنگ آنها به سفید نیز استفاده می شود.
پرسنل بیمارستان از سفیدکننده به عنوان ماده ای گندزدا ، هتل ها از سفیدکننده برای تمیزکاری و ضدعفونی ملحفه تختخواب و سطوح و رستوران ها برای ضدعفونی سطوح آماده سازی غذا از سفیدکننده کلری بهره می برند.
سفیدکننده با اکسید کردن پیوندهای موجود در لکه، می تواند باعث از بین رفتن رنگ آن و بازتاب تمامی رنگ ها شود که در نهایت باعث می شود پارچه به رنگ سفید دیده شود. همچنین سفید کننده قادر است که رنگ خود لباس را نیز اکسید کرده و باعث تغییر آن به سفید شود.
کاربرد آب ژاول برای تمیز کردن
سدیم هیپوکلریت یا آب ژاول می تواند برای تمیز کردن نیز مورد استفاده قرار بگیرد. این ترکیب به دلیل خواص اکسیدکنندگی بسیار قوی آن، می تواند باعث اکسید کردن کثیفی ها شود که در نتیجه آن، کثیفی ها با سادگی بیشتری در آب حل می شوند و تمیزکردن و پاک کردن آنها از روی سطح راحتتر صورت می گیرد.
حتی میتوانید خود ماشین لباسشویی را نیز با استفاده از آب ژاول تمیز کرد. برای اینکار آب ژاول را درون ماشین لباسشویی ریخته و بگذارید با آب داغ و بدون لباس(لباس درون ماشین نبوده و ماشین خالی باشد) کار کند.
کاربرد آب ژاول برای ضدعفونی
آب ژاول خاصیت ضد عفونی خوبی دارد و به همین دلیل میتوان از آن در موراد بسیاری استفاده کرد. در بیمارستان ها و هتل ها از آن برای ضدعفونی کردن و تمیزکردن ملحفه ها استفاده میشود. این محلول تمام میکروب ها اعم از قارچ، ویروس و باکتری را نابود میکند.
آب ژاول به عنوان ضدعفونی کننده و ماده دفع کننده بو در لبنیات ها، مخازن آب و دفع فاضلاب ها استفاده میشود. همچنین از آب ژاول در ضد عفونی کردن آزمایشگاه ها و آزمایشگاه هایی که در معرض ویروس هپاتیت هستند و همچنین اماکن تهیه و توزیع مواد غذایی نیز استفاده میشود.
آب ژاول برای پاک کردن لکه خون، قهوه، آب میوه، تنباکو، کپک ها و بسیاری دیگر از لکه‌ها مناسب است. برای از بین بردن اینگونه لکه‌ها، یک قاشق آب ژاول را در یک لیوان آب بریزید و به کمک قطره چکان روی لکه بریزید. با اینکار مشاهده خواهید کرد که لکه با سادگی پاک میشود.
کاربرد آب ژاول برای از بین بردن بو
آب ژاول قابلیت استفاده به عنوان بو بر را دارد و در خیلی از موارد از آن برای از بین بردن بو استفاده میشود.
کاربرد آب ژاول در تصفیه فاضلاب
آب ژاول برای تصفیه فاضلاب بعضی از صنایع مورد استفاده قرار میگیرد. به طور خاص از آن برای فاضلاب های سیانیدی، مانند فاضلاب صنایع آبکاری استفاده میشود. یون سیانید با استفاده از سدیم هیپوکلریت اکسید شده و به سیانات که ترکیبی کمتر سمی است تبدیل میشود. واکنش آن به صورت زیر است:
CN− + OCl− → OCN− + Cl−
کاربرد آب ژاول در دندانپزشکی
در دندانپزشکی و برای درمان های کانال ریشه، از سدیم هیپوکلریت برای جلوگیری از عفونت باکتریایی و انحلال بافت مرده استفاده میشود.
درمان صدمات وارد به پوست با آب ژاول
از گذشته از آب ژاول برای درمان اگزما استفاده میشده است. البته دلیل آن دقیق مشخص نیست اما میتوان از محلول های رقیق سدیم هیپوکلریت(0.005%) برای درمان صدمات وارد به پوست استفاده کرد.
